تقه زدن خودرو در هنگام رانندگی یکی از ایرادات شایعی است که ممکن است برای هر خودرویی رخ دهد. این ایراد شاید در ابتدا کمی ساده باشد ولی در صورتی که ادامه‌دار شود، میتواند نشانه ای از ایراداتی بزرگ در خودرو باشد. تقه زدن گیربکس میتواند به صورت یک صدای تقه یا صداهای دیگری از سمت گیربکس ظاهر شود. در این مقاله با بررسی دقیق علت تقه زدن گیربکس دستی چند مورد از مهم‌ترین دلایل ایجاد این صدای ناهنجار در گیربکس را مورد بررسی قرار خواهیم داد. در صورت خرابی ماشین خود می توانید به تعمیرکار مراجعه نمایید.
برخی مشکلات را به شکل خلاصه عنوان کرده ایم که در ادامه به توضیح آنها میپردازیم:
| علت | توضیحات | راه‌حل |
|---|---|---|
| مشکل در کلاچ | اگر کلاچ به درستی کار نکند، ممکن است هنگام تعویض دنده صدای تقه زدن یا ساییدن شنیده شود. | بررسی و تعویض صفحه کلاچ، دیسک کلاچ، بلبرینگ کلاچ و سایر اجزای کلاچ |
| کمبود روان کننده | کمبود روغن گیربکس یا سایر روان کننده ها می تواند باعث اصطکاک و ایجاد صدای تقه زدن هنگام تعویض دنده شود. | بررسی و تنظیم سطح روغن گیربکس و سایر روان کننده ها |
| مشکلات دنده | دنده های آسیب دیده یا فرسوده می توانند باعث تقه زدن یا گیر کردن هنگام تعویض دنده شوند. | تعویض دنده های آسیب دیده یا فرسوده |
| مشکلات بلبرینگ | بلبرینگ های فرسوده یا آسیب دیده در گیربکس می توانند باعث ایجاد صدای تقه زدن یا ناله هنگام تعویض دنده شوند. | تعویض بلبرینگ های آسیب دیده |
| مشکلات میل گاردان | میل گاردان آسیب دیده یا شل می تواند باعث ایجاد صدای تقه زدن یا لرزش هنگام تعویض دنده شود. | بررسی و تعمیر یا تعویض میل گاردان |
تقه زدن چیست
منظور از تقه زدن همان خروج صدای ناخوشایند و غیر عادی از گیربکس خودرو است که ممکن است در حالت‌های مختلفی از جمله تعویض دنده، هنگام گاز دادن، هنگام حرکت و غیره رخ دهد. این صدا میتواند بسته به علت تقه زدن گیربکس دستی یا اتوماتیک بلند و یا کوتاه باشد. در اکثر مواقع، در صورتی که این تقه زدن مداوم و طولانی باشد، نشانه‌ای از وجود مشکلی در سیستم گیربکس و اجزای مهم آن است. در واقع اهمیت به علت تقه زدن گیربکس مهم است.
علت تقه زدن گیربکس دستی
علت تقه زدن گیربکس دستی تنها به یک یا دو مورد خلاصه نمی‌شود. از مهم‌ترین دلایل تقه زدن گیربکس دستی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
کمبود و کثیفی روغن گیربکس
روغن گیربکس برای روان‌سازی قطعات داخلی گیربکس و دیفرانسیل یک عنصر بسیار ضروری محسوب می‌شود. این عنصر ضروری از خوردگی و ساییدگی قطعات جلوگیری می‌کند و حرکت روان دنده‌ها را تنظیم می‌نماید. از دیگر وظایف روغن گیربکس خودرو میتوان به خنک‌کنندگی و انتقال قدرت از موتور به چرخها اشاره کرد. لازم به ذکر است که آلودگی روغن گیربکس بر اثر فرسایش دنده‌ها و وجود ذرات ریز فلزی و غبار موجود در هوا یکی از دلایل مهم تقه زدن گیربکس دستی است.
آلودگی روغن گیربکس باعث جلوگیری از روان‌سازی قطعات داخلی گیربکس می‌شود. توصیه می‌کنیم تعویض روغن گیربکس را در شرایط عادی بین 50 تا 100 کیلومتر و در شرایط سخت‌تر 30 هزار کیلومتر حتما جدی بگیرید.
-
آسیب دیدگی دیسک و صفحه کلاچ
صفحه کلاچ و دیسک کلاچ اجزای مهمی در گیربکس دستی به شمار می‌روند که وظیفه انتقال نیروی چرخشی از موتور به گیربکس را برعهده دارند. علت تقه زدن گیربکس دستی ممکن است به خاطر آسیبدیدگی یا فرسودگی این قطعات باشد. از دلایل فرسودگی یا خرابی صفحه کلاچ میتوان به توقف خودرو در سربالایی، تعویض دنده‌های ناصحیح، استفاده بسیار از کلاچ یا اضافه کردن قدرت به موتور اشاره کرد. در واقع توجه به تعویض روغن ماشین بسیار مهم است.
همچنین عواملی مانند داغ شدن بیش از حد دیسک و صفحه کلاچ، تمام شدن دیسک کلاچ و یا تاب برداشتن صفحه کلاچ نیز ممکن است باعث آسیبدیدگی صفحه کلاچ شوند. برای جلوگیری از فرسودگی و آسیبدیدگی صفحه کلاچ بهتر است تا در رانندگی صحیح و مراقبت مناسب از سیستم کلاچ دقت داشته باشید. توصیه می‌کنیم که در صورت مشاهده هر گونه نشانه‌ای از خرابی، برای تعمیر و یا تعویض قطعات آسیب‌دیده به تعمیرگاه مراجعه نمایید.
-
ضعف سیستم کلاچ؛ سفت یا نرم شدن بیش از حد کلاچ
سیستم کلاچ باید عملیات انتقال قدرت را بدون لرز انجام دهد و قطع و وصل کردن حرکت را در مواقع ضروری زیر نظر داشته باشد. ضعف در سیستم کلاچ همچون سفت یا نرم شدن بیش از حد کلاچ به خاطر دلایل مختلفی از جمله به هم خوردن تنظیمات سیم کلاچ یا فرسودگی صفحه کلاچ رخ می‌دهد. این مشکلات در نهایت باعث تقه زدن گیربکس دستی می‌شوند؛ زیرا کلاچ نمی‌تواند به درستی نیروی موتور را گیربکس انتقال دهد.
-
خرابی شیرهای الکترونیکی و سوپاپ ها؛ تنظیم نبودن فشار روغن گیربکس
یکی دیگر از دلایل تقه زدن گیربکس دستی، خرابی شیرهای الکترونیکی و سوپاپ ها است. این قطعات، نقش کلیدی در تنظیم فشار روغن گیربکس دارند و برای روانکاری و خنک کردن قطعات مکانیکی گیربکس ضروری هستند. خرابی یا اختلال در عملکرد شیرهای الکترونیکی و سوپاپها باعث ایجاد فشار نادرست بر روغن گیربکس می‌شود. فشار ایجاد شده میتواند جریان روغن را مختل کند و در نهایت تقه زدن گیربکس دستی هنگام تعویض دنده را مشاهده خواهید کرد. توصیه می‌کنیم برای جلوگیری از این مشکلات، بررسی و تعمیر به موقع شیرهای الکترونیکی و سوپاپها را جدی بگیرید.
-
کلاچ بسیار پایین یا بالا؛ ایجاد نشدن فشار لازم برای جداسازی کامل دیسک کلاچ
علت تقه زدن گیربکس دستی میتواند تنظیم نادرست کلاچ باشد. در صورت تنظیم نادرست کلاچ، عملکرد سیستم کلاچ و به تبع آن گیربکس دچار اختلال می‌شود. در صورتی که کلاچ خیلی پایین تنظیم شود، ممکن است که فشار لازم برای جداسازی کامل دیسک کلاچ از فلایویل ایجاد نشود و در نهایت ساییدگی و فرسودگی بیشتر صفحات کلاچ را نتیجه می‌دهد. همچنین اگر کلاچ خیلی بالا تنظیم شده باشد، ممکن است فشار زیادی به سیستم هیدرولیک وارد شود. در هر دوی این حالت‌ها، به دلیل کاهش انتقال نیروی موتور به گیربکس، شاهد تقه زدن گیربکس دستی خواهید بود. در این صورت اهمیت به بلبرینگ شفت گیربکس بسیار مهم است.
علت تقه زدن خودرو هنگام حرکت
علت تقه زدن گیربکس دستی در هنگام حرکت خودرو یا شتاب‌گیری ممکن است به دلایل مختلفی مرتبط باشد. از جمله دلایل تقه زدن خودرو هنگام حرکت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
مشکل در سیستم سوخت
از دلایل به وجود آمدن این مشکل میتوان به فیلتر هوای کثیف، خطوط سوخت یا بوجی‌ها اشاره کرد.
-
مشکل در سیستم تزریق سوخت
از دلایل به وجود آمدن این مشکل میتوان به بوجی‌های فرسوده، تنظیمات نادرست کلاچ، یا مشکلات در سیستم گیربکس اشاره کرد.
-
مشکل در سیستم ترمز
از دلایل به وجود آمدن این مشکل میتوان به کلاچ‌های فرسوده، تنظیمات نادرست کلاچ، یا مشکلات در سیستم ترمز اشاره کرد.
-
مشکل در سیستم تعلیق
از دلایل به وجود آمدن این مشکل میتوان به قطعات فرسوده یا فشار نامناسب در سیستم تعلیق اشاره کرد. در میان همه ی این موارد آب بندی گیربکس تازه تعمیر نیز بسیار مهم است.
علت تقه زدن گیربکس هنگام تعویض دنده
از دلایل تقه زدن گیربکس هنگام تعویض دنده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم هماهنگی سرعت موتور و دنده
- اشکال در وضعیت کلاچ
- عدم استفاده صحیح از پدال کلاچ
- وضعیت سیستم گیربکس
سخن پایانی
همانطور که اشاره کردیم، تقه زدن گیربکس یکی از مشکلات رایج در خودروهای دنده اتوماتیک و دستی به شمار می‌رود. عوامل مختلفی ممکن است باعث به وجود آمدن چنین مشکلی در گیربکس شوند و در صورت به وجود آمدن چنین مشکلی بهتر است تا هرچه سریعتر، خودروی خود را به یک تعمیرکار نشان دهید. رفع علت تقه زدن گیربکس دستی امری تخصصی است و در صورت وجود مشکلات حاد میتواند باعث به وجود آوردن هزینه‌های بالایی برای شما شود. شما می‌توانید به منظور کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، با کارشناسان ما در مجموعه تعمیرکار در ارتباط باشید.
سوالات متداول
1- علت تقه زدن گیربکس دستی چیست؟
تقه زدن گیربکس دستی میتواند به خاطر دلایل مختلفی رخ دهد که از آن جمله میتوان به کمبود و کثیفی روغن گیربکس، آسیبدیدگی دیسک و صفحه کلاچ، ضعف سیستم کلاچ، خرابی شیرهای الکترونیکی و سوپاپها و غیره اشاره کرد. در متن مقاله به توضیحات بیشتر هر کدام از این موارد پرداختیم.
2- منشأ تقه زدن گیربکس دستی را چطور میتوان پیدا کرد؟
بررسیهای تشخیصی مانند بازدید چرخها و آزمایش عملکرد سیستم تعلیق یکی از راهکارهای پیدا کردن علت تقه زدن گیربکس در خودروهای دستی است و برای بررسیهای تخصصی تر بهتر است تا به یک تعمیرکار معتبر مراجعه کنید.
3- آیا میتوان با وجود تقه زدن خودرو به رانندگی ادامه داد؟
توصیه ما در چنین مواقعی این است که هر چه سریعتر رانندگی را متوقف کنید و برای رفع مشکل اقدام نمایید تا از آسیبهای احتمالی جلوگیری شود.
